Tłumaczenia Angielski

04/07/2014

Tłumaczenia Angielski

Polish your English, czyli o tłumaczeniu na angielski

Najpopularniejszy język na świecie, łacina naszych czasów. Choć składa się z ponad miliona słów (i szacuje się, że codziennie powstaje aż 15 nowych), to wystarczy znać tylko ok. dwa tysiące z nich, by móc w miarę sprawnie się komunikować. Nie tyczy się to oczywiście osób, które wykonują profesjonalne tłumaczenia na angielski, one powinny mieć znacznie większy zasób słów i znać ich co najmniej kilka razy więcej.

Język angielski, bo o nim mowa, należy do grupy języków zachodniogermańskich. Wywodzi się z anglo-fryzyjskich dialektów, które na terenie Brytanii pojawiły się wraz z osadnikami germańskimi i wojskami rzymskimi, stacjonującymi na obecnych terenach północnych Niemiec i Holandii (nikogo nie powinno więc dziwić to, że Holendrzy wyjątkowo łatwo uczą się tego języka i jest on bardzo popularny w kraju tulipanów).

Angielski jest bardzo zróżnicowany pod względem geograficznym, a jego dialekty różnią się słownictwem, fonetyką, wymową a nawet do pewnego stopnia gramatyką. Najbardziej widoczną różnicą jest występowanie lub niewystępowanie „r” przed spółgłoską i w tzw. wygłosie absolutnym, czyli ostatnią głoską wyrazu lub zdania, po którym następuje pauza.

Angielski jest językiem rodzimy dla ok. 300-400 mln ludzi na świecie, a co 20. człowiek na świecie to native speaker. Pod tym względem wyprzedzają go jednak języki mandaryńskie (głównie chiński) oraz język hiszpański. Używany jest przede wszystkim w Wielkiej Brytanii i jej terytoriach zależnych oraz w Irlandii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, RPA, Australii i Nowej Zelandii. Co ciekawe w Wielkiej Brytanii nie jest on formalnie, a tylko de facto językiem urzędowym, bo podobnie, jak Stany Zjednoczone, państwa te nie mają oficjalnego języka urzędowego. Angielski jest natomiast oficjalnym językiem Organizacji Narodów Zjednoczonych i najczęściej stosowanym językiem w kontaktach międzynarodowych.

Dziś język angielski jest najczęstszym źródłem zapożyczeń dla innych języków. Anglicyzmy popularne są wielu krajach (również w Polsce), choć w niektórych z nich próbuje się z nimi „walczyć”, zakazując ich stosowania. Swego czasu prym wiodła w tym Francja (gdzie komputer nazywa się np. l’ordinateur), ale wraz z postępującą globalizacją coraz częściej jest to praca syzyfowa.
Robiąc angielskie tłumaczenia lub po prostu ucząc się tego języka warto znać parę ciekawostek jego dotyczących:

1. Najczęściej występującymi literami w języku angielskim są: e, a, r, i, o, n. Ta pierwsza występuje aż 56 × częściej niż najrzadszej występująca litera „q”
2. The to najczęściej używane angielskie słowo
3. „S” to litera, od której najczęściej rozpoczynają się słowa w tym języku
4. Najdłuższe znane słowo w tym języku oznacza chorobę płuc i brzmi: pneumonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis
5. Najdłuższym słowem, które nie jest terminem medycznym jest natomiast: floccinaucinihilipilification, które oznacza jednorazowy akt lub zwyczajową skłonność do uznawania czegoś za bezwartościowe (nawet po tłumaczeniu nie bardzo wiadomo, o co chodzi :)
6. Najwięcej punktów w angielskim Scrabble, bo aż 164, można dostać za słowo quartzy, czyli po polsku kwarcowy
7. Najwięcej znaczeń posiada słowo set, aż 464.
8. Słowo cleave ma dwa przeciwstawne znaczenia, może oznaczać rozcinać/rozszczepiać, ale znaczy także przylegać
9. Uncopyrightable (czyli zastrzec) to najdłuższe angielskie słowo, w którym żadna litera nie powtarza się ani razu
10. The quick brown fox jumps over the lazy dog – to zdanie, które zawiera wszystkie 26 liter alfabetu, czyli tzw. panagram
11. Słowo testify (potwierdzać/zeznać) wywodzi się od testicles, czyli … męskich jąder. Kiedyś bowiem mężczyźni byli zobligowani do przysięgi na swoje genitalia. Kto by przypuszczał :)
12. Żadnego rymu w języku angielskim nie znajdziemy do takich słów, jak: month (miesiąc), bulb (żarówka), orange (pomarańczowy), angel (anioł), eight (ósmy) czy purple (purpurowy)
13. Almost to najdłuższe słowo, w którym litery ułożone są w porządku alfabetycznym
14. W stanie Illinois możemy zostać uznani za przestępców, jeśli przyznamy się do mówienia po angielsku, a nie amerykańsku
15. Angielski to język synonimów, w żadnym innym nie ma ich tak dużo jak w języku Szekspira
16. Bookkeeper, czyli księgowy  to jedyne słowo zawierające trzy pary zdublowanych liter występujących po sobie
17. Listera „a” nie występuje w żadnej nazwie cyfry od 0 do 999, znajdziemy ją dopiero w słowie thousand
18. Jedyną żeńską formą wyrazu, krótszą od formy męskiej jest widow (wdowa)
19. Four (cztery) to jedyny zapis cyfry, który ma tyle samo liter ile wynosi jego wartość

Na zakończenie warto jeszcze wspomnieć, że popularny zwrot Goodbye, znany chyba na całym świecie, pochodzi od God be with you, czyli „Niech Bóg będzie z Tobą”. Słowem bye możemy natomiast swobodnie pożegnać się również w krajach hiszpańskojęzycznych, bo znaczy to samo co w języku angielskim.

Jeśli jednak macie jakieś językowe wątpliwości, zapraszamy do nas. Oferujemy tanie usługi tłumaczenia angielski to nie tylko nasza specjalność, ale i pasja.

Przy opracowaniu tekstu korzystaliśmy z informacji dostępnych na stronach Wikipedii oraz Angprofi.pl, e-angielski.com, honeyourenglish.blogspot.pl, Global Language Monitor i Planetaangielskiego.pl

Tłumaczenia Słowacki

04/07/2014

Tłumaczenia Słowacki

Čerstvé pečivo, czyli kilka o słów o tłumaczeniu słowackiego

Nam, Polakom wydaje się, że język słowacki to taki trochę inny polski i bez problemu jesteśmy w stanie się dogadać z naszymi południowymi sąsiadami. Zmylić nas może bardzo podobna gramatyka i wiele podobnie wymawianych słów, ale tłumaczenia na słowacki czasem mogą sprawiać niespodzianki.

Język słowacki, czyli po słowacku slovenský jazyk lub też śmiesznie dla nas brzmiąca slovenčina należy do grupy języków zachodniosłowiańskich. Należy do niej również język czeski, serbskołużycki oraz nasz polski. Słowacki często nazywany jest „esperanto” języków słowiańskich, ponieważ jest zrozumiały przez większość osób mówiących tymi językami. Posługuje się nim ponad 6 mln osób – przede wszystkim oczywiście na Słowacji, ale jest również jednym z języków urzędowych w serbskiej Wojwodinie. Co ciekawe, językiem słowackim porozumiewa się też ponad milion … Amerykanów i ok. 300 tys. Czechów, ale to raczej nie jest żadne zaskoczenie. Słowacki możemy też usłyszeć w Rumunii, na Węgrzech, no i oczywiście w Polsce.

W 2011 roku, podczas spisu powszechnego, narodowość słowacką zadeklarowało w naszym kraju ponad 3200 osób. Największe skupiska osób mówiących w tym języku spotkamy w Nowym Targu i w Bukowinie Tatrzańskiej. Język słowacki od 1 maja 2004 roku stał się jednym z oficjalnych języków Unii Europejskiej.

Polskim translatorom słowackie tłumaczenia z pewnością sprawiają mniej trudności niż tłumaczom innych narodowości, bo ten język jest bardzo zbliżony po względem gramatycznym do polskiego, na przykład takie same są prawie wszystkie przyimki. Również, podobnie jak w naszym języku, rzeczowniki i czasowniki ze względu na typ odmiany dzieli się na kilkanaście grup. Rzeczownik odmienia się przez liczby (liczba pojedyncza i mnoga) oraz przypadki. Zazwyczaj przyjmuje się, że przypadków jest sześć, ponieważ nie rozdziela się mianownika i wołacza, które poza bardzo nielicznymi wyjątkami posiadają identyczne formy.

W liczbie pojedynczej występują trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki. W liczbie mnogiej to rozróżnienie zanika, a jego miejsce zajmuje inne: między formą żywotną, a nieżywotną. W odmianie czasownika występują te same tryby (z wyjątkiem formy bezosobowej) i czasy co w języku polskim. W nieco inny sposób tworzy się natomiast formy czasu przeszłego i trybu przypuszczającego – nie używa się tak jak w polskim ruchomych końcówek, lecz odpowiedniej osoby czasu teraźniejszego czasownika byť („być”), np.:

som = jestem
sme = jesteśmy
ste = jesteście
dal som = dałem
dala som = dałam
dali sme = daliśmy/dałyśmy
dali ste = daliście/dałyście
dal by som = dałbym
dala by som = dałabym
dali by sme = dalibyśmy/dałybyśmy

Język słowacki posiada kilkanaście dialektów, podzielonych na trzy grupy języków:

1. Język wschodniosłowacki (posiadający wiele cech wspólnych z językiem polskim),
2. Język środkowosłowacki (posiadający wiele cech wspólnych z językami południowosłowiańskimi, czyli np. serbskim czy chorwackim),
3. Język zachodniosłowacki (najbliższy językowi czeskiemu)

Chociaż rozwój języka słowackiego odbywał się w innych warunkach, niż języka czeskiego (Słowacja już w XI w. stała się częścią państwa węgierskiego), jest bardzo do niego podobny. W czasach państwa czechosłowackiego charakterystyczna była dwujęzyczność i tzw. semikomunikacja (komunikacja połowiczna, częściowa). Czesi i Słowacy w komunikacji między sobą używali własnych języków, ale porozumiewali się bez tłumaczy i nadal tak jest, przede wszystkim dzięki telewizji. Jedynie młodsze pokolenie może mieć już z tym problemy. Generalnie jednak Słowacy rozumieją lepiej język swoich czeskich braci, niż Czesi język słowacki.

Język słowacki na nowo zaczął się rozwijać po 1989 roku. Wiele słów związanych z socjalizmem oraz archaizmów wyszło z użycia. We współczesnym języku słowacki znajdziemy wiele słów zapożyczonych z innych języków, przede wszystkim angielskiego. To jednak nie stanowi zagrożenia dla języka naszych południowych sąsiadów. Język słowacki ma bowiem ustalony status dzięki temu, że w toku swojego rozwoju był otwarty na wpływ – przejmował formy leksykalne z innych języków. Obce „naleciałości” pochodzą przede wszystkim z łaciny i częściowo z greki. Nie bez znaczenia jest także wpływ bohemizmów z Czech, germanizmów, italianizmów czy galicyzmów i madziaryzmów.

Robiąc tłumaczenia na słowacki, trzeba pamiętać o tak zwanych zdradliwych wyrazach. Z pewnością każdy z nas będąc kiedyś w słowackim sklepie ze zdziwienia przecierał oczy widząc tam pachnące bułeczki z napisem čerstvé pečivo. To, co nam bowiem kojarzy się z czymś nieświeżym u nich oznacza wręcz coś przeciwnego. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku słowa zavše, które oznacza … czasami. Ewentualne pomyłki związane z tymi słowami są jednak niczym przy wyrazie stolica, które w zależności od kontekstu może oznaczać: krzesło, kał lub organ władzy. No, ale nasi południowi sąsiedzi zawsze mieli specyficzne poczucie humoru.

Ps. Na Słowacji lepiej też nie mówić, że czegoś się szuka. Jeśli nie wiecie dlaczego, skontaktujecie się z nami, wyjaśnimy :). Oferujemy bowiem tanie usługi tłumaczenia słowacki to jeden z naszych ulubionych języków.

Tłumaczenia Rumuński

04/07/2014

Tłumaczenia Rumuński

Język Drakuli, czyli o tłumaczeniu na rumuński

Rumunia i jej kultura nie jest dobrze znana w Polsce i niestety większość z nas myśląc o tym kraju powiela niepochlebne stereotypy. A to kraj o bogatej historii, nietuzinkowych krajobrazach i niezwykle ciekawym języku.

Rumunia to Morze Czarne, Karpaty (stanowią więcej niż 30 proc. całego kraju), Wyżyna Transylwańska (gdzie podobno żył legendarny hrabia Dracula) oraz Dunaj, który stanowi naturalną granicę z Rumunią, a także Serbią. Z Mołdawią graniczy natomiast dopływ Dunaju, rzeka Prut.

Pewnie niewiele osób wie, że Dunaj, wpływając do Morza Czarnego, tworzy deltę, która jest Światowym Rezerwatem Biosfery, czyli obszarem zawierającym cenne zasoby przyrodnicze. Kolejną ciekawostką jest to, że Rumunia cały czas powiększa swoje terytorium. Dzieje się tak dlatego, że większość jej granic opiera się o meandrujące rzeki, które co jakiś czas zmieniają bieg, a Dunaj nasypuje w delcie piach. Od 1969 roku, czyli w ciągu czterech dekad, powierzchnia tego kraju zwiększyła się o prawie 900 km²!

Podobnie jak zróżnicowany krajobraz, zróżnicowany jest język rumuński, a raczej jego geneza. Limba română należy do języków romańskich i ma wiele wspólnych cech z językiem francuskim, włoskim i hiszpańskim, ale widoczne są w nim również „naleciałości” z innych języków europejskich. Z drugiej strony tłumaczenie na rumuński będzie łatwiejsze dla osób znających języki bałkańskie, bo ma wiele wspólnego z takimi językami, jak: bułgarski, macedoński, grecki i albański. Obecność słowiańska jest silnie obecna przede wszystkim w słownictwie, np. da– tak, nevastă – żona, narod – naród, omori – zabijać, plati – płacić. Jeszcze w XIX wieku ponad 50% takich wyrazów stanowiło zasób słów języka rumuńskiego, obecnie jest to ok. 14%. Również niektóre liczebniki (od 11 do 19) tworzone są na wzór słowiański. Na przykład cincisprezece, czyli piętnaście, pochodzi przede wszystkim ze słowiańskiego „dziesięć na pięciu” (cinci – pięć, spre -na od łac. super, zece – dziesięć), a nie od łacińskiego quindecim. Najstarsze zapisy w tym języku, o charakterze religijnym, pochodzą z XVI w. Do połowy XIX w., rumuński zapisywano cyrylicą. W Mołdawii praktyka ta utrzymała się nawet do końca lat 80-tych ubiegłego wieku.

Mimo silnych związków z rodziną języków słowiańskich, współczesny język rumuński najbardziej podobny jest do włoskiego. Nie oznacza to jednak, że mieszkańcy słonecznej Italii bez problemu porozumieją się z Rumunami. Szybciej Rumun zrozumie Włocha niż odwrotnie, a spowodowane jest to właśnie tym, że w rumuńskim sporo jest slawizmów i orientalizmów, które wpływają też na niezrozumiałą dla Włochów wymowę. Bez problemu przyswoją ją sobie Bułgarzy.

Rumuńskim mówią potomkowie starożytnej prowincji Dacja, należącej do Rzymu. Stąd wywodzi się też nazwa obywateli tego kraju, bo Rumuni to nic innego jak „obywatele Rzymu”. Została ona wprowadzona przez greckokatolickich duchownych w XVIII wieku, bo wcześniej Rumunów nazywano Wołochami, czyli mieszkańcami Wołoszczyzny, czyli historycznej krainy leżącej na terenie obecnej Rumunii.
Obecnie językiem rumuńskim posługuje się 24 mln osób, większość oczywiście żyjących w Rumunii, ale również w Mołdawii, gdzie nazywany jest jednak językiem mołdawskim. Język rumuński jest też dość popularny na Ukrainie (używa go tam ok. 400 tys. osób), a także w Serbii (ok. 100 tys. mieszkańców tego kraju nim mówi, a na obszarze Wojwodiny jest również jedynym z języków urzędowych), a także w odległym Izraelu (ok. 200 tys. osób przyznaje się do jego znajomości).

W związku z migracjami po I i II wojnie światowej, skupiska osób mówiących po rumuńsku można spotkać również w Grecji, Bułgarii, w Kanadzie, USA, Niemczech, Australii i Nowej Zelandii oraz w naszym kraju. Co ciekawe, w Rumunii prężnie działa mniejszość polska (zamieszkująca głównie tereny Bukowiny), a w tamtejszym parlamencie mamy nawet swojego przedstawiciela.

Tłumaczeniem na rumuński zajmuje się niewiele osób w naszym kraju, bo choć związki z Rumunią jak widać są dość silne, to w Polsce nauczyć tego języka jest dość trudno. Studia stacjonarne dostępne są jedynie na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. My jednak mamy swoje sposoby i dotarliśmy do tych najlepszych, dlatego jeśli potrzebujesz przetłumaczyć coś na ten jeden z najbardziej oryginalnych języków romańskich, to się polecamy!

Przy opracowaniu tekstu korzystaliśmy z informacji dostępnych na stronach Wikipedii oraz Towarzystwa polsko-rumuńskiego w Krakowie.